زمانی که از گلوتن صحبت میشود این طور به نظر می‌رسد که ظاهرا در تمام خوراکی‌هایی که می‌خوریم وجود دارد؛ از انواه نان گرفته تا پاستا و حتی برخی مکمل‌های غذایی. اینکه آیا گلوتن برای ما ضرر دارد یا نه به تشخیص پزشک بستگی دارد اما قبل از هرچیز مناسب است که ابتدا با این ماده آشنا شویم. در این مقاله از لینامگ قرار است که بدانیم گلوتن چیست و سوالات رایج در این زمینه را بررسی کنیم. اگر شما هم این روزها بیشتر از گلوتن می‌شنوید و در این مورد کنجکاو هستید تا انتهای این قسمت با ما باشید.
گلوتن در واقع پروتئینی است که در گندم، چاودار، جو و برخی دیگر از انواع غلات وجود دارد. گلوتن به طور طبیعی در این قبیل مواد غذایی وجود دارد با این حال می‌تواند این ماده را استخراج و تغلیظ کرد تا به سایر خوراکی‌ها نیز اضافه شود. افزودن گلوتن به سایر غذاها باعث میشود که پروتئین، مزه و بافت آنها دستخوش تغییر شود.
واژه glue در مفهوم گلوتن در واقع به این واقعیت اشاره دارد که گلوتن مثل یک چسب عمل می‌کند و باعث میشود که غذاها شکل خود را حفظ کنند. گلوتن به عنوان یک عامل متصل‌کننده برای نگه‌داشتن غذاهای فرآوری‌شده در کنار هم نیز عمل کرده و به آنها شکل می‌دهد.
گلوتن و دستگاه گوارش انسان
حالا که متوجه شدیم گلوتن چیست به سراغ این سوال می‌رویم که گلوتن در بدن ما چه اتفاقاتی را رقم می‌زند. هر خوراکی که می‌خوریم در دستگاه گوارش ما باید تجزیه شود. آنزیم‌های گوارشی مسئول این هستند که تمام غذاها را تجزیه کنند و مواد مختلف را به مصرف سلول‌ها برسانند.
آنزیمی به نام پروتئاز در بدن ما وجود دارد که در تجزیه پروتئین‌ها نقش ایفا می‌کند اما این آنزیم نمی‌تواند گلوتن را به طور کامل تجزیه کند بنابراین گلوتن به صورت هضم‌نشده به روده کوچک وارد میشود.
برای اکثر افراد گلوتن هضم‌نشده مشکلی ایجاد نمی‌کند اما در برخی افراد گلوتن می‌تواند موجب بروز واکنش شدید خودایمنی یا سایر علائم ناخوشایند شود. سلیاک یک پاسخ خودایمنی به گلوتن است که می‌تواند به روده کوچک آسیب برساند.
گلوتن در رژیم غذایی
گلوتن در بسیاری از مواد غذایی که در طول روز مصرف می‌کنیم وجود دارد و برای اکثر افراد مضر نیست. غذاهای حاوی گلوتن علاوه بر پروتئین، فیبر محلول و مواد مغذی را در اختیار ما قرار می‌دهند. گلوتن به خودی خود -به خصوص گلوتن موجود در غلات کامل- برای افراد سالمی که بدنشان می‌تواند آن را تحمل کند مشکلی بوجود نخواهد آورد.
بسیاری از افرادی که رژیم غذایی بدون گلوتن را انتخاب می‌کنند اما همچنان مصرف غذاهای فرآوری‌شده را ادامه می‌دهند با افزایش وزن، نوسانات قند خون و سایر مسائل مربوط به گوارش و سلامتی مواجه خواهند شد. بنابراین این گلوتن موجود در غذاها نیست که باعث مشکلات سلامتی میشود بلکه سدیم، شکر و سایر افزودنی‌ها عوامل مشکل‌آفرین در رژیم غذایی هستند.
چه افرادی باید از گلوتن اجتناب کنند؟
گروه‌هایی هستند که برای پیشگیری لازم است از مصرف مواد غذایی حاوی گلوتن خودداری کنند:
افرادی که به سلیاک مبتلا هستند؛ سلیاک یک بیماری خودایمنی است که باعث آسیب به روده کوچک در افرادی که گلوتن مصرف می‌کنند میشود.
افرادی با حساسیت غیر سلیاک به گلوتن؛ این افراد بیماری سلیاک ندارند اما دستگاه گوارش آنها با مصرف گلوتن تحریک میشود.
افرادی که به گندم آلرژی دارند؛ این دسته از افراد فقط به گندم حساسیت نشان می‌دهند نه به همه‌ی انواع غلات یا به خود گلوتن.
آتاکسی گلوتن، یک اختلال خودایمنی عصبی نادر است که باعث میشود بدن در پاسخ به گلوتن به بخش‌هایی از مغز حمله کند.
مشورت با پزشک
اگر فکر می‌کنید گه گلوتن ممکن است برای شما حساسیت ایجاد کند لازم است در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید. پزشک از طریق آزمایش خون، سلیاک یا آلرژی به گندم را می‌تواند بررسی کند و از طریق متخصص تغذیه برنامه غذایب مناسبی به شما ارائه دهد.
در این قسمت از لینامگ به موضوع گلوتن پرداختیم و نکاتی در مورد این ماده دانستیم. امیدواریم که این مطالب برای شما مفید بوده باشد.
