راه‌های پیشگیری و درمان اسهال
1403/04/30

اسهال یکی از شایع‌ترین مشکلات و بیماری گوارشی است که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا تغذیه نادرست ایجاد شود. درگیری با اسهال می‌تواند خفیف، موقت یا مزمن باشد. این بیماری بدن را به سرعت با مشکل دهیدراته شدن مواجه می‌کند. به همین دلیل در صورت درگیری با این بیماری، باید به سرعت به فکر درمان آن باشید. در غیر اینصورت بدن با مشکلات جدی مواجه می‌شود. در این مطلب از لینامگ به بررسی راه‌های پیشگیری و درمان اسهال می‌پردازیم.

علائم بیماری

اسهال مانند هر بیماری دیگر علائمی مثل دل پیچه، احساس دفع سریع و مکرر، مدفوع شل و آبکی و در صورت پیشرفت تب و بی حالی دارد. 

 پیشگیری از اسهال

بهترین راه برای کنترل اسهال، پیشگیری از آن است و می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد و شما را از بیماری احتمالی و درگیری نجات دهد. چند راه پیشگیری از اسهال به صورت زیر است.

 رعایت بهداشت فردی

شستن مکرر دست‌ها با صابون و آب، به ویژه قبل از غذا و بعد از استفاده از توالت، می‌تواند به جلوگیری از انتقال میکروب‌ها کمک کند. در نتیجه با جلوگیری از انتقال میکروب، امکان درگیری با اسهال کاهش می‌یابد.

مصرف آب سالم

از آب لوله‌کشی مطمئن یا آب معدنی استفاده کنید. در مناطق دارای مشکلات آبی، از جوشاندن آب قبل از مصرف اطمینان حاصل کنید یا برای راحتی خیال خود از آب تصفیه استفاده کنید.

رعایت اصول بهداشت در غذا

مطمئن شوید که غذاها به خصوص مرغ و گوشت به خوبی پخته شده‌اند. زیرا غذای خام و نپخته امکان انتقال بیماری و در نتیجه درگیری با اسهال را دارد.

غذاهای فاسد شدنی را در یخچال نگهداری کنید و از مصرف غذاهای تاریخ گذشته خودداری کنید.

همچنین در شست و شوی میوه و سبزی دقت شود.

تزریق واکسن

بیماری روتا یکی از بیماری‌هایی است که از عارضه‌های اصلی آن اسهال است و در کودکان شیوع دارد. برای پیشگیری از این بیماری، تزریق واکسن روتاویروس به شدت پیشنهاد می‌شود.

ضدعفونی سرویس بهداشتی

سرویس بهداشتی و شیرآلات آن را به خوبی با مواد شوینده ضدعفونی کنید. زیرا سرویس بهداشتی میکروب بیشتری دارد و امکان انتقال را افزایش می‌دهد. 

غذاهای ادویه‌دار

غذاهای ادویه‌دار و تند سیستم گوارش و روده را تحریک می‌کنند و امکان دفع و تشدید اسهال را افزایش می‌دهد. بنابراین بهتر است در این دوران از مصرف غذاهای تند و سرخ کرده دوری کنید.

اجتناب از غذاهای مشکوک

از مصرف غذاهای خیابانی یا مکان‌هایی که به بهداشت غذایی اهمیت نمی‌دهند، خودداری کنید. به خصوص غذاهایی که حاوی تخم مرغ است. زیرا تخم مرغ به سرعت فاسد می‌شود.

 درمان اسهال

در صورت ویروسی شدن و درگیری با اسهال راه‌هایی برای درمان آن وجود دارد که برخی از آن‌ها را به صورت مختصر توضیح داده‌ایم.

هیدراتاسیون

درمان اولیه اسهال، جبران مایعات و الکترولیت‌های از دست رفته بدن است. نوشیدن مایعاتی مانند آب، سوپ و محلول‌های آبرسانی (ORS) در صورت درگیری با اسهال ضروری است.

رژیم غذایی مناسب

 در دوران اسهال، از غذاهای سبک و آسان‌هضم مانند برنج کته و موز استفاده کنید که سبب بند آوردن اسهال می‌شود.

در زمان اسهال، ممکن است بدن نتواند لاکتوز را به خوبی هضم کند. بنابراین از مصرف لبنیات اجتناب کنید.

مصرف دارو

در موارد خفیف، می‌توان از داروهای ضد اسهال مانند لوپرامید یا دیفنوکسیلات استفاده کرد، اما در موارد شدید یا عفونی، بهتر است با پزشک مشورت کنید. زیرا ممکن است درگیر بیماریی باکتریایی شده باشید، که در این صورت پزشک آنتی بیوتیک تجویز می‌کند.

روش‌های طبیعی درمان اسهال

روش‌های طبیعی و خانگی برای درمان اسهال وجود دارد که در صورت بروز علائم اولیه می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. برخی از این موارد عبارتند از:

نوشیدن مایعات گیاهی

زنجبیل خواص ضد التهابی دارد و می‌تواند به کاهش علائم اسهال کمک کند. همچنین چای نعناع به آرامش معده و کاهش نفخ کمک می‌کند. دمنوش‌های گیاهی مانند دمنوش آویشن و رازیانه نیز تاثیر زیادی در کنترل و درمان اسهال دارد.

سیب‌زمینی پخته

سیب‌زمینی پخته و ساده نیز می‌تواند به بهبود وضعیت گوارشی کمک کند و انرژی بدن که در صورت دفع مکرر کاهش می‌یابد را تامین کند.

ماست طبیعی

ماست حاوی پروبیوتیک‌ است که می‌تواند به تعادل میکروبی روده و بهبود هضم کمک کند. در نتیجه در درمان اسهال موثر است.

نکات تغذیه‌ای بیشتر

 در طول درمان، از خوراکی‌های چرب و تند پرهیز کنید و استراحت کافی داشته باشید تا سریع‌تر بهبود یابید.

از مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین مثل قهوه، نوشابه‌های رژیمی و چای سبز در دوران بیماری خودداری کنید. 

اگر علائم ادامه داشت یا شدید شد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.


پیشگیری از اسهال با رعایت بهداشت فردی و غذایی امکان‌پذیر است. با رعایت این نکات می‌توانید از بروز و درمان اسهال به‌ طور موثر جلوگیری کنید.